Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde AnaBilim Dalı’nda öğretim elemanı olarak görev alan Faruk Beşer, yakın tarihte kaleme aldığı bir yazısında Bitcoin ve kripto paralardan bahsediyor. Beşer, kripto varlıkların temel özelliklerine değinerek İslam fıkhında kripto para birimlerinin helal veya haram tartışmalarının arttığına dikkat çekerek bu konu üzerinde durduğunu vurguluyor.
İlahiyatçı Faruk Beşer öncelikle kripto para birimlerinin temel özeliklerini ele alıyor. Kripto varlıkların anonim olması, piyasa değerinin değişken olması, dijital cüzdanların çalınabilmesi, işlemlerin dolandırıcılık faaliyetlerine açık olması ve dijital varlıkları hiç bir devlet veya kamu kuruluşu tarafından taahhüt altında bulunmaması gibi özelliklerinden bahsediyor.
Kripto varlıkların yasal çerçevede güvence altında olmaması yatırımcılar için büyük risk oluşturduğunu ve spekülasyona açık olması yatırımcıların büyük kayıplara maruz kalacağı konusuna dikkat çekiyor.
Diğer bir taraftan dijital cüzdanların olumsuz durumlarına dikkat çekerek bunların sanal dolandırıcılar tarafımdan ele geçirilip illegal faaliyetler için kullanılabileceğini söylüyor. Hata ile veya dolandırıcılık yoluyla gerçekleşen işlemlerin takip edilemediğini ve büyük mağduriyetlerin ortaya çıkmasına yol açtığını belirtiyor.
İslami hüküm açısından kripto varlıklara bakan Beşer, elde edilen ”karların haram olduğunu” belirtiyor. İslam fıkhında her şeyin birebir karşılığının olmasının mümkün olmadığını söyleyen Beşer, bunu Kur’an, sünnet, icma ve kıyas olarak bilinen, İslam’ın dört ana kaynağına göre delillendirildiğini vurguluyor.
Bu dört ölçüyü göre geçmişten ve günümüz şartlarında uygulanan fıkıh meseleleri kıyaslanarak bir sonuca varılacağını, İslam dininin sana göre veya bana göre düşüncesi ile hareket edilemeyeceğini de belirtiyor. Uzmanların kaynaklardan çıkardığı hükümler ile karar vermek gerektiğini söylüyor.
Sonuç olarak kripto varlıkların şu anki haliyle kumar özelliği taşıma, haksız kazanç elde etme, bilinmezlik, kara para aklama ve illegal faaliyetlere olanak sağladığı için ”haram” kategorisinde olduğunu düşünüyor.
Fakat sıkı bir düzenleme sonucu yatırımcıların mal güvenliği veya haksız kazançları önleme gibi yollarının önüne geçildiğinde daha farklı olabileceğini de düşünüyor. Düz mantık ile karar verilemeyeceğini insanlığa faydalı ve zararlardan korumak amacıyla gözetilmesi gerektiğini belirtiyor.
Misal, bir kripto projeye (araştirma sonucu) yatirim yapiyorum. Varsayalim fiyati 1$ iken 1000$ yatirdim. 1 sene boyu o kripto hiç deger kazanmadi aksine hep deger kaybetti – 900, 650, 230$ lara geriledi. 2-3 sene sonra deger kazanmaya başladi ve 1000$ oldu 5000$. Şimdi siz buna haram nasil diyebilirsiniz? Kripto paralara hüküm verebilmek için ilk önce ‘Blockchain’ ne demek onu anlamak gerek. Bilişim uzmanlari, ekonomistlerin göruşleri alinmali. Blockchain insanliga ne vaat ediyor onu anlamali.
Faruk Beşer hoca her beşer gibi o da şaşar. Allah u Teala ticareti helal kılmış faiz haram kılmıştır. “Faiz yiyenler ancak şeytanın çarparak sersemlettiği kimse gibi kalkarlar. Bunun sebebi onların, “Alım satım da ancak faiz gibidir” demeleridir. Hâlbuki Allah alım satımı helâl, faizi ise haram kılmıştır. Artık kime Allah’tan bir öğüt erişir de faizciliği bırakırsa geçmişteki kendisinindir, durumunun takdiri Allah’a aittir. Kim de yine faizciliğe dönerse işte bunlar orada devamlı kalmak üzere cehennemliklerdir.” (Bakara 375) kripto para piyasası ticaret işidir ve helaldir.
Hocam lütfen emekli olun artık genç ilahiyatçıların önü açılsın demi ama
İslâm hukukuna göre var olan elle tutulan ve gözle görülen mal ve emtiaların alım ve satım işine ticaret denir.
Adı üstünde KRİPTO adı var kendisi yok kayıp görülmüyor üstelik çok büyük zararlara ve batmalara hatta yok olmalara sebep oluyor.
İki tarafın veya tarafların yararına ve kalkınmasına vesile olan talep ve arz’a bağlı her iki tarafı memnun eden yüzünü güldüren alım ve satım işine ticaret denir.
ilahiyatin yetiştirdiği fikihci işte bu kadar olur. Devletin para basıp milletin cebinden enflasyonla çalması haram mı bunu bir yayinlanbakalik vede duyur. Devletin arkasında olduğu paralar adam olsaydı kripto para ortaya çıkmazdı. Hiç bir beşerin artırıp azaltamayacagi sadece alım satım ve ticaret için kullanabileceği bir varlığın altından farkı nedir bunu acikla uyuz herif ki altın bile madenciliği yapilarak sınırı olmayacak şekilde artıyor. Ama BTC 21M adet en fazla. Karalar aklama vs dolandırıcılık yapılıyor diyor manyak ya altında da itibarı parada da bu yapılıyor. çok kaybediliyor diyor mesela borsada da batan çıkan oluyor. Sizin gibiler oldukça İslam anlasilmayacak ama Allah size rağmen nurunu tamamlar. İlk çıktığında senin universiten BTC ye yatırım yapsaydı su an ülkenin bütün dış borcunu odeyecek seviyede olurdunuz. Sizin gibiler zamanında bankaya da karşıydı ama katılım bankaciligi fikri yıllar sonra yapıldı ama sizin gibi aptallar yüzüne değil. Lütfen fıkıh ilmi bilipte internetten oyunlardan nftlerden anlamayanlar BTC nin haramina helaline karışmasın. Bak mesela örnek vereyim WİN token haram diyebilirsin çünkü kumarhanede kullanılsın amaçlı çıkan tokendir. Ama direkt hepsini haram diyemezsin.
Tamamına katılıyorum
Lütfen saygılı konuşun
Kaybedincede helal mi oluyor… bu kumar gibi değil hoca… benim vicdanım derki bu sadece faiz gibi getiri sağlayan bir durum değildir, bu bir ticarettir…. Örnek 1 TL maliyetle buğday ektin o sene diğer rakiplerin çeşitli nedenlerle iyi mahsül alamadı ama sen çok iyi aldın ve 10 liraya hasatını sattın… bu nasıl senin şansın kısmetsinse 1 e 10 kazanmışsan önümüzde ki yılda 10 Lira buğdaya yatırım yapıp 1 TL kazanabilirsin… kripto olayıda bu şekilde … ticaret yapıyorsun… 10 liran 20 tl de olabilir .. 10 liran 3 liraya da düşebilir.. bu bir ticarettir.. faizlik bir durum yoktur…